Lila Shapiro, dziennikarka „New York Magazine”, rozmawiała z ośmioma kobietami, które oskarżyły Neila Gaimana o przemoc seksualną. Reportaż, który opublikowała, jest wstrząsający i pełen drastycznych opisów. Pisarz miał wykorzystywać kobiety przez lata.

UWAGA: Poniższy tekst koncentruje się na tematyce przemocy seksualnej oraz zawiera opisy brutalnych aktów przemocy, co może być bolesne dla części osób czytających. Jeśli należysz do tej grupy, rozważ rezygnację z lektury lub przełóż ją na moment, kiedy będziesz mieć odpowiednie wsparcie.

Pierwsze zarzuty pod adresem Neila Gaimana pojawiły się w lipcu 2024 roku. Brytyjski serwis informacyjny Tortoise opublikował wtedy czteroczęściowy podcast zatytułowany „Master: the allegations against Neil Gaiman” (Mistrz: zarzuty przeciwko Neilowi Gaimanowi). To reportaż o dwóch kobietach, które opowiedziały o swoich relacjach z pisarzem. Autorem reportażu jest Paul Caruana Galizia; przygotował go we współpracy z Rachel Johnson, autorką podcastu „Difficult Women” (Trudne kobiety). Producentką reportażu została Katie Gunning.

Czytaj też: Neil Gaiman oskarżony o przemoc seksualną. Pisarz zaprzecza

Publikacja podcastu zaowocowała wyznaniami kolejnych kobiet – w sierpniu do Tortoise zgłosiły się dwie kolejne osoby gotowe opowiedzieć swoją historię. Z czasem dołączyła do nich piąta kobieta.

Reportaż „Bezpieczne słowo nie istnieje. Jak Neil Gaiman, bestsellerowy autor fantasy, przez dekady ukrywał najbardziej mroczne części siebie” (There Is No Safe Word. How the best-selling fantasy author Neil Gaiman hid the darkest parts of himself for decades), którego autorką jest Lila Shapiro, ukazał się na łamach „New York Magazine” 13 stycznia 2025 roku. Jest też dostępny online na łamach Vulture.com (należącego do „New York Magazine”).

Już sam tytuł wymaga pewnego wyjaśnienia – „bezpieczne słowo” czy „safe word” to termin ze środowiska BDSM. Sam skrótowiec BDSM odnosi się do następujących terminów: „bondage & discipline”, „domination & submission” oraz „sadism & masochism”, czyli „wiązanie i dyscyplina”, „dominacja i uległość” oraz „sadyzm i masochizm”. BDSM stanowi szerokie spektrum zachowań i relacji – najczęściej seksualnych – które często wykraczają poza standardowe (tzw. waniliowe) praktyki seksualne. Częścią BDSM może być brutalny seks, odrywanie ról pana i niewolnika czy biczowanie, ale absolutną podstawę takich relacji stanowi zgoda wszystkich stron. Ważną ich częścią jest właśnie „bezpieczne słowo” – kiedy któraś z osób użyje go w trakcie aktywności seksualnej, pozostałe są zobowiązane natychmiast przestać. Kolejnym istotnym aspektem BDSM jest też „aftercare”, czyli zapewnienie opieki i poczucia bezpieczeństwa po wszystkim. Przykładowo: częścią sesji BDSM może być ostry seks analny oraz lanie grubym, skórzanym pasem, ale następnie w ramach „aftercare” ta sama osoba, która wcześniej penetrowała i biła, teraz otula drugą kocykiem, podaje jej kakao i przytula ją, by potem wspólnie obejrzeć serial. Wiedza o tym, czy są „safeword” i „aftercare” jest istotna, by zrozumieć dynamikę relacji między Neilem Gaimanem a bohaterkami reportażu.

„W lipcu zeszłego roku brytyjski podcast wyprodukowany przez Tortoise Media ujawnił, że dwie kobiety oskarżyły Gaimana o przemoc seksualną. Od tego czasu więcej kobiet podzieliło się oskarżeniami o napaść, przymus i znęcanie się. Sam podcast, »Master«, autorstwa Paula Caruany Galizii oraz Rachel Johnson, opowiedział historię pięciu z nich. (Według Gaimana wszystkie te relacje, wliczając [Scarlett] Pavlovich, były całkowicie konsensualne). Rozmawiałam z czterema z tych kobiet oraz z czterema innymi, których historie zawierały podobne elementy. Ponadto zapoznałam się z wpisami z pamiętników z tamtych czasów, smsami i mejlami do przyjaciół, wiadomościami między Gaimanem a tymi kobietami oraz z dokumentacją policji. Większość z tych kobiet miała około dwudziestu lat, kiedy poznała Gaimana. Najmłodsza miała 18 lat. Dwie z nich pracowały dla niego. Pięć było jego fantami. Z jednym wyjątkiem – oskarżenia o wymuszenie pocałunku z 1986 roku, kiedy Gaiman miał dwadzieścia parę lat – oskarżenia dotyczą czasów, kiedy był po czterdziestce lub starszy, okresu, kiedy mieszkał na zmianę w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii oraz Nowej Zelandii. Już wtedy cieszył się reputacją obrońcy kobiet. »Gaiman upiera się przy opowiadaniu historii osób, które literatura zazwyczaj marginalizuje, pomija lub ucisza« – napisała Tara Prescott-Johnson w zbiorze esejów »Feminizm w światach Neila Gaimana« (Feminism in the Worlds of Neil Gaiman). Chociaż jego książki obfitowały w historie mężczyzn torturujących, gwałcących i mordujących kobiety, postrzegano to głównie jako dowód jego empatii”, relacjonuje Lila Shapiro. Mimo wielu próśb, Gaiman nie zgodził się rozmawiać z dziennikarką, ale jego prawnik przekazał jej komentarze dotyczące fragmentów reportażu.

„Przyjaźń” Amandy Palmer

Główną bohaterką reportażu jest Scarlett Pavlovich, która w podcaście z lipca 2024 roku wystąpiła, podając tylko imię. W rozmowie z Lilą Shapiro ujawniła więcej szczegółów dotyczących relacji z Neilem Gaimanem oraz jego byłą żoną, Amandą Palmer.

Kiedy Scarlett Pavlovich poznała Amandę Palmer, miała 22 lata i była studentką aktorstwa. Była zafascynowana tą autorką feministycznych tekstów i muzyczką, szczególnie książką „Sztuka proszenia” (The Art of Asking). Odważyła się zagadać do swojej idolki i z zaskoczeniem przyjęła, że kilka dni później dostała smsa o treści: „Z tej strony amanda d palmer, twoja nowa przyjaciółka”.

Ważny jest też kontekst przeszłości Scarlett: jej rodzice rozwiedli się, gdy miała trzy latka. Dorastała rozbita pomiędzy dwa domy, w których przemoc była normą. Jeden z bliskich bił ją pasem, inny podduszał ją i bił po twarzy. W wieku jedenastu lat zaczęła się okaleczać, zapadła na bulimię, a później na anoreksję. W wieku trzynastu lat konieczna okazała się hospitalizacja i karmienie jej przez sondę. Mając piętnaście lat, rzuciła szkołę, uciekła z domu i nigdy już do niego nie wróciła. Mogła się wydawać kimś przebojowym i pewnym siebie: jako nastolatka wyruszyła w podróż po Europie, potem zwiedziła Maroko i Bliski Wschód. W Szkocji uzyskała stypendium od Tildy Swinton, które pozwoliło Scarlett na kształcenie się w założonej przez aktorce Drumduan School, potem zatrzymała się w Londynie, gdzie pracowała na scenie kabaretowej. Gdy wygasła jej wiza i skończyły się jej pieniądze, wróciła do Auckland w Nowej Zelandii, gdzie kontynuowała naukę aktorstwa i podjęła pracę w perfumerii. Przez cały czas szukała jednak osób, które staną się dla niej nową rodziną. Niestety część z nich także stosowała wobec niej przemoc. „Po tym wszystkim Amanda Palmer była dla mnie jak istota zesłaną z niebiańskiego świata”, opowiadała Scarlett.

Amanda Palmer jest znana z tego, że potrafi stworzyć wokół siebie oddaną społeczność fanowską. Jako pierwsza muzyczka zebrała ponad milion dolarów na Kickstarterze, znalazła się też w czołówce artystek na platformie Patreon. W książce The Art of Asking opowiadała, że cała jej kariera została zbudowana na „nieuporządkowanej wymianie dobrej woli i przysług”, co doprowadziło do zbudowania utopijnej społeczności, w której „nie było rozróżnienia między fanami a przyjaciółmi”.

Przez pół roku Amanda i Scarlett czasami spotykały się na drinka albo na obiad. Czasami Amanda zapraszała Scarlett na imprezy na luksusowej wyspie Waiheke, kiedy indziej prosiła ją o przysługi takie jak posegregowanie dokumentów, zrobienie zakupów czy opiekę nad dzieckiem. Choć Amanda wiedziała, że Scarlett ciągle brakuje pieniędzy, tylko czasami płaciła za jej usługi. Dla Scarlett najważniejsze było jednak poczucie, że miała kogoś bliskiego.

Wanna w ogrodzie

„1 lutego 2022 roku Palmer wysłała Pavlovich smsa z pytaniem, czy zechciałaby spędzić weekend na opiece nad jej dzieckiem, co oznaczałoby krążenie pomiędzy domem jej i jej męża. Choć Pavlovich nigdy nie poznała męża Palmer, z którym ta była w separacji, wiedziała oczywiście, kim on jest: Neil Gaiman, uznany brytyjski twórca fantastyki, autor blisko 50 książek, w tym »Amerykańskich bogów« i »Koraliny«, a także komiksowej serii »Sandman«, która sprzedała się na całym świecie w ponad 50 milionach egzemplarzy. Gaiman i Palmer zamieszkali w Nowej Zelandii w marcu 2020 roku, ale kilka tygodni później ich dziewięcioletnie małżeństwo się rozpadło i Gaiman opuścił miasto, łamiąc obostrzenia covidowe, żeby polecieć do swojego domu na wyspie Skye. Teraz powrócił i zamieszkał w domu blisko Palmer, na wyspie Waiheke. Ich poprzednia niania niedawno odeszła z pracy i potrzebowali pomocy. Pavlovich zgodziła się i była szczęśliwa, że Palmer zgodziła się jej zapłacić za weekendową pracę”, możemy przeczytać w „New York Magazine”.

Scarlett pojawiła się w domu Gaimana 4 lutego 2022 roku. Okazało się jednak, że Amanda zorganizowała dziecku spotkanie towarzyskie, więc Scarlett została sama z Gaimanem. On pracował chwilę w swoim biurze, ona czytała na kanapie. Potem oprowadził ją po terenie, poczęstował figą prosto z drzewa, zamówioną pizzą, nalewał jej kolejne kieliszki wina, choć sam pił tylko wodę.

„»Przyszło mi coś do głowy« –  [Scarlett] wspomina, co powiedział [Gaiman]. »Dlaczego byś miała nie wziąć kąpieli w tej pięknej wannie w ogrodzie? Jest absolutnie urzekająca«. Pavlovich powiedziała Gaimanowi, że jest w porządku i nie trzeba, ale ostatecznie się zgodziła. Mówił, że musi zadzwonić do pracy i nie chciał, żeby się nudziła sama. (…)

Kilka minut później ze zdumieniem usłyszała kroki Gaimana. Próbowała zakryć piersi ramionami. Kiedy dotarł wanny, zobaczyła, że jest nagi. (…) Wszedł do wanny. Przeciągnął się, zwrócony w jej stronę, i przez kilka minut rozprawiał o niczym. Narzekał na rozkład dnia Palmer. Mówił o szkole swojego dziecka. Potem kazał jej rozszerzyć nogi i »poczuć się komfortowo«.

»Powiedziałam ‘nie’. Powiedziałam ‘nie czuję się pewnie w swoim ciele’« wspomina Pavlovich. »Powiedział: ‘Wszystko w porządku, to tylko ja. Po prostu się zrelaksuj. Po prostu rozmawiajmy’«. Nie poruszyła się. Spojrzał na nią ponownie i powiedział: »nie psuj tej chwili«. Zrobiła tak jak jej kazał, a on zaczął głaskać ją po stopach. Wspomina, że w tym momencie poczuła »subtelny strach«.

Gaiman poprosił ją, żeby usiadła mu na kolanach. Pavlovich wyjąkała kilka zdań: była lesbijką, nigdy nie uprawiała seksu, była molestowana seksualnie przez 45-letniego mężczyznę, gdy miała 15 lat. Gaiman nadal naciskał. »Następna część jest naprawdę niejasna« – mówi mi Pavlovich. – »Ale mogę ci powiedzieć, że włożył palce prosto w mój tyłek i próbował włożyć mi swojego penisa, a ja powiedziałam ‘nie, nie’. Potem próbował ocierać penisa między moimi piersiami i ja też powiedziałam ‘nie’. Potem zapytał, czy może mi dość na twarz i powiedziałam ‘nie’, ale on i tak to zrobił. Powiedział: ‘nazywaj mnie Mistrzem, a dojdę. Bądź grzeczną dziewczynką. Jesteś grzeczną dziewczynką’«.

Potem Pavlovich przykucnęła w wodzie i próbowała się umyć. Gaiman spojrzał na nią i się uśmiechnął. »Amanda powiedziała mi, że nie mogę cię mieć« – wspomina Pavlovich [słowa Gaimana]. Gdy tylko to usłyszał [od Palmer], »wiedział, że musi ją [Scarlett] mieć«. »Boże!« – kontynuował. – »chciałbym, żeby to były dobre stare czasy, kiedy oboje moglibyśmy cię pieprzyć!«”.

Po tej sytuacji Scarlett wróciła do pustego domu Amandy Palmer, spędziła godzinę pod prysznicem, płacząc, a następnie zaczęła przeszukiwać internet pod kątem haseł: „Me Too” i „Neil Gaiman”, ale jedyne negatywne informacje o pisarzu dotyczyły tego, że złamał obostrzenia covidowe i później musiał przeprosić mieszkańców wyspy Skye za narażenie ich życia. Tę historię Scarlett opowiedziała w podcaście „Master”.

Strach przed bezdomnością

Na tym jednak nie zakończyła się historia relacji z Gaimanem. Amanda Palmer wysłała jej smsa, że cieszy się, że Scarlett tak dobrze dogaduje się z jej dzieckiem i czy chciałaby znów się nim zaopiekować, a może nawet zamieszkać z nimi w przyszłości?

To był moment, kiedy Scarlett kończył się najem mieszkania, a ponieważ była spłukana, nie była w stanie znaleźć nowego. Powrót do domu wykluczała z powodu przemocy, jakiej dostała w dzieciństwie. Co więcej, na początku pandemii, kiedy zamknięto perfumerię, zaznała bezdomności – przez pierwsze dwa tygodnie obostrzeń spała na plaży w śpiworze. Świadomość, że być może znów tam skończy, przerażała ją.

Ponieważ Amanda Palmer zasłynęła wypowiedziami o molestowaniu seksualnym oraz gwałtach i zachęcała inne osoby do tego samego, Scarlett wypierała, że ta sama feministka, którą tak podziwiała, mogłaby być żoną sprawcy przemocy seksualnej, wypierała więc też to, co ją spotkało ze strony Gaimana. W przeszłości spotkały ją przecież gorsze rzeczy i przetrwała, a bliskość Amandy Palmer oferowała jej utopijną wizję przyszłości, w której Scarlett wreszcie miałaby swoje miejsce u czyjegoś boku. „Nie myślisz w sposób liniowy ani logiczny, ale umysł próbuje to przetworzyć w sposób, w jaki potrafi” – wyjaśniała w wywiadzie z Lilą Shapiro stan po doznaniu przemocy seksualnej. W dodatku Amanda Palmer zaproponowała Scarlett wspólny wyjazd do Londynu i do Szkocji, gdzie Gaiman pracował właśnie na planie drugiego sezonu Dobrego Omenu. Scarlett desperacko chciała opuścić Nową Zelandię, czyli miejsce, gdzie doznała tylu krzywd. Z tego powodu napisała do Gaimana: „Pochłaniają mnie myśli o tobie, o tym, co mi zrobisz. Jestem taka głodna. W jakie straszne stworzenie mnie zmieniłeś”.

„Pewnego wieczoru Palmer odwiozła Pavlovich i dziecko do Gaimana i wróciła do siebie. Pavlovich była w kuchni, sprzątając, gdy podszedł do niej od tyłu i pociągnął na sofę. »Znów wszystko wydarzyło się tak szybko«, opowiada Pavlovich. Gaiman ściągnął jej spodnie i zaczął bić ją pasem. Następnie próbował zainicjować seks analny bez lubrykantu. »Krzyczałam ‘nie’« – mówi Pavlovich. Gdyby Gaiman i Pavlovich uprawiali BDSM, mogłoby to być częścią odgrywanej sceny gwałtu, scenariusza czasami opisywanego jako dobrowolny brak zgody (consensual nonconsent). Tyle że coś takiego wymaga ostrożnych ustaleń poczynionych z uprzedzeniem, co, jak twierdzi, nie miało miejsca. Po tym, jak powiedziała »nie«, Gaiman na chwilę się wycofał i poszedł do kuchni. Wrócił z masłem, aby użyć go jako lubrykantu. Krzyczała, dopóki nie skończył. Kiedy było po wszystkim, nazwał ją »niewolnicą« i kazał jej »wyczyścić go«. Protestowała, że ​​to niehigieniczne. »Powiedział: ‘Czy sprzeciwiasz się swojemu Panu?’« – wspomina. »Musiałam wylizać własne gówno«”, opisuje Lila Shapiro.

Mimo tym upokarzającym wydarzeniom, Scarlett nie opuściła domu Gaimana. Dziennikarce wyjaśniła, że nienawidziła siebie przez całe życie, „a kiedy przychodzi ktoś, kto nienawidzi cię tak samo jak ty siebie, to jest to swego rodzaju ulga”.

Trwająca relacja doprowadziła do dalszych brutalnych wydarzeń z udziałem Scarlett: „Był taki moment, że zemdlała z bólu w trakcie seksu analnego. Kazał jej uprawiać seks oralny, kiedy jego penis był pokryty moczem. Kazał jej obciągać mu, kiedy oglądał przedpremierowo pierwszy sezon »Sandmana«. Pewnego razu wepchnął penisa do gardła Scarlett z taką siłą, że zwymiotowała na niego. Potem rozkazał jej zjeść wymiociny z jego kolan i zlizać je z kanapy.

Po tygodniu czy dwóch spędzonych z rodziną [Gaimana], jego syn zaczął nazywać ją »niewolnicą« i kazał do siebie mówić »Mistrzu«. Gaiman wydawał się uważać to za zabawne. Czasami mówił do dziecka uprzejmym tonem: »Nie, nie, Scarlett nie jest niewolnicą. Nie, nie wolno ci tak mówić«. Pewnego dnia Pavlovich weszła do salonu, gdy Gaiman i chłopiec siedzieli na kanapie i oglądali program dla dzieci »Odd Squad«. Dołączyła do nich, siadając obok dziecka. Gaiman objął ich oboje ramieniem, sięgnął pod koszulę Pavlovich i pogłaskał jej piersi. Mówi, że nie starał się ukryć przed chłopcem tego, co robił. Innym razem, w ciągu dnia, zażyczył sobie seksu oralnego na środku kuchni, choć chłopiec nie spał i był w domu. »Nigdy nie zamykał drzwi drzwi« – mówi”.

14 kobiet

Kolejna makabryczna sytuacja miała miejsce 19 lutego 2022 roku, kiedy Gaiman postanowił spędzić z synem noc w hotelu w Auckland. Zapytał, czy Scarlett mogłaby zająć się chłopcem przez godzinę. Dziecko bawiło się iPadem, z twarzą zwróconą w stronę dwuosobowego łóżka. Scarlett siedziała na skraju, ale Gaiman przewrócił ją na łóżko, przykrył kołdrą, zdjął jej spódnicę i wszedł w nią od tyłu, mimo jej protestów i szeptów: „Co ty, kurwa, robisz?”. Wykorzystywał ją seksualnie, jednocześnie spokojnie rozmawiając z synem. Po kilku minutach wstał, poszedł do łazienki, w której oddał mocz na swoją rękę, a potem wrócił do pokoju, nakazując Scarlett zlizać to. Gdy wrócił do łazienki, zawołał, że musi skończyć swoją robotę. W łazience popchnął ją na kolana, mimo otwartych drzwi. Lila Shapiro precyzuje, że prawnicy Gaimana twierdzą, że te oskarżenia są „fałszywe, nie wspominając o tym, że godne pożałowania”.

Po trzech tygodniach od rozpoczęcia pracy dla Gaimana i Palmer, Scarlett usłyszała, że pisarz z synem wyjedzie, odwiedzić plan zdjęciowy „Chłopaków Anansiego” Amazona, więc opiekunka będzie mieć kilka tygodni wolnego. Ponieważ okazało się, że Scarlett zachorowała na covid, pisarz pozwolił jej spędzić czas kwarantanny w jego pustym domu. Kobieta nadal nie otrzymała ani dolara wynagrodzenia za opiekę nad synem Gaimana i Palmer.

Po upływie izolacji, Scarlett odważyła się wybrać do Amandy Palmer i wyznać, co wydarzyło się w wannie Gaimana i późniejszych stosunkach seksualnych, choć zataiła brutalne szczegóły. Nie mówiła, że był to gwałt, a jedynie: „Nie miałam wyboru w tej sprawie. On po prostu to zrobił”. Okazało się, że Palmer nie była zaskoczona i oświadczyła: „Czternaście kobiet przyszło do mnie z tą sprawą”. Zszokowała ją dopiero informacja, że część wydarzeń miała miejsce przy jej dziecku. „Musiałam to zrobić wcześniej i mogę to zrobić ponownie. Zaopiekuję się tobą” – miała zadeklarować i przekonała Scarlett, by ta spędziła noc w pokoju gościnnym w jej domu. Amanda Palmer skontaktowała się z Gaimanem oraz Wayne’m Mullerem, duchownym oraz ich doradcą małżeńskim, informując, że Gaiman potrzebuje leczenia psychiatrycznego i w końcu wyraził na nie zgodę. Potem poleciała do Edynburga, odebrać dziecko. Muller ujawnił treść mejla dziennikarce.

Efektem rozmowy Palmer z Gaimanem był jego sms do Scarlett: „Amanda mówi mi, że przeżywasz ciężki czas i jest ci naprawdę źle z powodu tego, co robiliśmy. Czuję się z tym okropnie. Czy chciałabyś o tym porozmawiać? Czy jest cokolwiek, co mogę zrobić, żeby poprawić sytuację?”. Scarlett przyznała, że jej odruchem było naprawienie sytuacji, więc opisała: „Hej. Porozmawiamy wkrótce… mam nadzieję, że u ciebie wszystko w porządku”.

W następnych tygodniach Amanda Palmer okazywała Scarlett troskę i podkreślała, jak się cieszy, że ją poznała. Pomogła jej znaleźć tymczasowe mieszkanie.

Jednocześnie Scarlett opowiedziała o sytuacji swojej przyjaciółce, Misma Anaru. Jej partner Kris Taylor był doktorem psychologii wykładającym na Uniwersytecie w Auckland i zajmującym się tematyką przymusu, gwałtu oraz świadomej zgody. Mimo że Scarlett w rozmowie z nimi ani razu nie użyła słów gwałt czy napaść, to Anaru i Taylor byli przekonani, że usłyszeli opowieść o wielokrotnej przemocy oraz że Amanda jest współwinna tego co spotkało Scarlett.

Umowa o zachowaniu poufności

Mimo to Scarlett napisała do Gaimana: „Miałam bardzo intensywny sen o tobie ostatniej nocy. Czy wszystko u ciebie w porządku?”. Ten odpisał… że chciał się zabić z powodu tego, że Scarlett opowiada innym, że jest gwałcicielem. Dodał też, że w opowieściach, które do niego dotarły, jest odmalowany jako potwór, a Amanda uwierzyła w to wszystko. Przeprosił Scarlett za „niesienie jakiegoś niepokoju do jej życia” i tłumaczył, że „myślał, że to było dobre i naprawdę dobrowolne”. Scarlett pociła się ze stresu, ale bała się zdenerwować Gaimana i miała poczucie, że nikt naprawdę jej nie rozumie, więc odpisała: „To było dobrowolne (i cudowne)!”. Potem Gaiman zaprosił ją na sesję z Mullerem, po której Scarlett nabrała przekonania, że wszystko było jej winą. Zaczęła mieć myśli samobójcze, spędziła kilka dni w szpitalu, po czym zwróciła się do Palmer z prośbą o możliwość powrotu do pracy, ponieważ nie miała za co opłacić mieszkania. Gdy ta odmówiła, Scarlett zwróciła się o pomoc do Gaimana. Ten zaoferował jej pomoc pieniężną – 1700 dolarów za opiekę nad dzieckiem oraz NDA – non-disclosure agreement, czyli umowę o zachowaniu poufności. NDA było datowane wstecznie, na dzień pierwszego dnia pracy dla Gaimana. Potem Scarlett otrzymała jeszcze łącznie około 9200 dolarów.

Z czasem Scarlett poznała inne kobiety, które doznały napaści na tle seksualnym, w tym Zeldę Perkins, byłą asystentką Harveya Weinsteina i orędowniczkę zakończenia „nadużywania NDA w celu kupienia milczenia kobiet”. Dzięki nim Scarlett zdecydowała się pójść na policję. Złożyła doniesienie przeciwko Gaimanowi w styczniu 2023 roku. Policja podkreśliła, że współpraca Amandy Palmer będzie niezbędna, ale ta odmówiła rozmowy, podobnie jak Gaiman, który ograniczył się do złożenia pisemnego oświadczenia. Śledztwo w sprawie Scarlett zostało zamknięte.

„To jedyny sposób, żebym mógł się podniecić”

Drugą z kobiet, które wystąpiły w podcaście „Master”, była Kendra Stout. To fanka Gaimana, poznała go, gdy miała 18 lat, prosząc pisarza o autograf. Zaczęli korespondencję mejlową, kupił jej też kamerę, żeby mogli prowadzić wideorozmowy. Trzy lata później zaprosił ją na randkę.

„Gaiman nie wierzył w grę wstępną ani w lubrykację, opowiada mi Stout, co mogło sprawiać, że seks był szczególnie bolesny. Kiedy powiedziała, że to dla niej zbyt wiele bólu, oświadczył jej, że problem polegał na tym, że nie była wystarczająco uległa.

»Długo mówił o dominacji oraz uległości, której ode mnie oczekiwał«, mówi mi. Stout nie była wcześniej zainteresowana BDSM. Opowiada, że Gaiman nigdy nie pytał jej, co lubi w łóżku, i nie było żadnej dyskusji o »safeword«, »aftercare« czy „ograniczeniach” (limits). Kazał nazywać się »Mistrzem« i bił ją pasem. »To nie były seksowne, delikatne klepnięcia«, mówi. Kiedy powiedziała mu, że tego nie lubi, powiedział „to jedyny sposób, żebym mógł się podniecić”, opisuje Lila Shapiro.

„U Stout rozwinęło się zakażenie układu moczowego, które było tak poważne, że nie mogła usiąść. Powiedziała Gaimanowi, że mogą się wygłupiać, ale każda penetracja będzie dla niej zbyt bolesna, by ją znieść. »To było wielkie twarde ‘nie’« – mówi. »Powiedziałam mu: ‘Nie możesz wkładać mi niczego do waginy, bo umrę’«. Gaiman przewrócił ją na łóżko, mówi, i próbował ją penetrować palcami. Powiedziała mu »nie«. Przestał na chwilę, a potem zaczął penetrować ją penisem. W tym momencie, mówi mi, »po prostu się wyłączyłam«. Leżała na łóżku aż skończył. (W październiku zeszłego roku złożyła na policji zawiadomienie w sprawie gwałtu)”.

60 tysięcy na terapię

Katherine Kendall poznała Gaimana w 2012 roku, miała wtedy 22 lata. Choć flirtowali, nie zamierzała uprawiać z nim seksu i poinformowała go o tym wprost.

 „Nie miał wobec mnie żadnych planów poza flirtem i całkowicie mu wierzę”, napisała w pamiętniku. Była przekonana, że z pisarzem łączyła go przyjaźń, ale kilka miesięcy później w czasie trasy promocyjnej książki położył się na niej w busie, komentując: : „Pocałuj mnie tak, jakbyś naprawdę tego chciała” i „Jestem bardzo bogatym mężczyzną i jestem przyzwyczajony do otrzymywania tego, czego chcę”. Katherine dostała ataku paniki, więc Gaiman odpuścił. Kilka lat później wręczył jej 60 tysięcy dolarów na pokrycie kosztów terapii. W rozmowie telefonicznej powiedział, że chce „naprawić część szkód” (Kendall nagrała tę rozmowę).

Zabawka

Rachel była 20-letnią fanką Amandy Palmer. Po jednym z koncertów zaczęły uprawiać seks. Palmer zrobiła Rachel kilka półnagich zdjęć i zapytała, czy może jedno wysłać Gaimanowi. Po kilku spotkaniach Palmer straciła zainteresowanie seksem z Rachel, a po pół roku przedstawiła ją Gaimanowi, mówiąc: „On cię pokocha”. Znajomość z pisarzem przerodziła się w romans. Rachel podkreśliła, że choć w jej przypadku nigdy nie doszło do „rażącego zerwania konsentu”, to Gaiman zawsze naciskał na robienie rzeczy, które sprawiały jej ból i przerażały ją. Patrząc na wydarzenia z perspektywy czasu, miała poczucie, że Palmer wręczyła ją Gaimanowi jak zabawkę.

Dozorczyni porzucona przez męża

Kryzys w małżeństwie Amandy Palmer i Neila Gaimana zaczął się w 2014 roku. Choć artystka chciała mieszkać w Nowym Jorku, Gaiman kupił ogromną posiadłość pod lasem w Woodstock. To były jego pieniądze, więc chciał mieć decydujący głos. Amanda zaszła w ciążę, ale ich związek i tak się rozpadł. Ze swoich problemów małżeńskich Palmer zwierzała się Caroline pracującej jako ich dozorczyni. Choć w reportażu nie pada jej nazwisko, prawdopodobnie chodzi o Caroline Wallner, która też zgłosiła się do twórców podcastu „Master”.

Palmer opowiadała jej, że kiedy była w ósmym miesiącu ciąży, Gaiman uprawiał seks z dwudziestoletnią fanką, dla której był to pierwszy raz i zaczęła „wariować”. Prosił Palmer o radę. W efekcie spotkali się z doradcą małżeńskim, Gaiman obiecywał, że się zmieni. „Nie masz pojęcia, jakie pokręcone, mroczne rzeczy dzieją się w głowie tego człowieka” – miała opowiadać Palmer w rozmowach z dozorczynią.

Gaiman zawarł z Caroline i jej mężem Phillipem umowę, która wydawała im się zbyt piękna, by mogła być prawdziwa: mieli rozbudować jeden z domków na terenie posiadłości, a w zamian pisarz sprzedałby im pięcioakrową działkę i pozwolił postawić dom, w którym zamieszkaliby z trzema córkami. Małżeństwo zajmowało się ogrodem, zakupami i remontami budynków. W 2017 roku Phillip odszedł od Caroline, która została w posiadłości z córkami. Miała wtedy 54 lata, płakała, topiła smutki w alkoholu i zaniedbywała pracę.

Gaiman zaczął ją pocieszać – odwiedzać, troszczyć się o nią, przytulać. Przez dwa lata utrzymywali kontakty seksualne. Z początku Caroline chciała ich, ale gdy zapytała, co Amanda powie, gdy dowie się o romansie, Gaiman odpowiedział: „Caroline, nie ma żadnego romansu”, przez co postanowiła trzymać się na dystans. Mimo że mówiła, że „czuje się źle”, a on zapewniał, że nie chce, by się tak czuła, nic się nie zmieniało. Przychodził do domku Caroline bez pytania, a ona bała się odmówić seksu, bo gdyby wyrzucił ją z domku, ona i jej trzy córki stałyby się bezdomne.

Czasami Caroline zajmowała się czteroletnim wówczas synem Gaimana. Pewnego dnia, czytając mu do snu, zasnęła obok niego. Obudziła się, gdy Gaiman wrócił. Położył się obok nich i mimo że chłopiec leżał pomiędzy nimi, Gaiman złapał rękę Caroline i położył ją na swoim penisie. „Nie miał granic. Pamiętam, że to wtedy pomyślałam, że z nim naprawdę jest coś nie tak” – powiedziała Caroline w rozmowie z Lilą Shapiro.

Pisarz poinformował Caroline, że ziemia, którą jej obiecał, nie jest już dostępna i zaczął wywierać presję, by się wyprowadziła. Pracownik Gaimana zwrócił się do niej z ofertą, że jeśli wyprowadzi się natychmiast i podpisze NDA, w którym zobowiąże się nigdy nie podejmować kroków prawnych przeciwko Gaimanowi ani opowiadać o doświadczeniach z nim i z Palmer, to dostanie 5 tysięcy dolarów. „Co zrobię z 5 tysiącami? Potrzebuję terapii. To może być z 300 tysięcy dolarów”. Choć nie pamięta, w jaki sposób oszacowała tę kwotę, Gaiman zgodził się na nią, a ona podpisała umowę. Prawnicy Gaimana zapewniają, że to Caroline zainicjowała ich kontakty seksualne oraz że te nigdy nie miały miejsca w obecności jego syna.

To dwa miesiące po wyprowadzce Caroline Amanda Palmer zwróciła się do Scarlett z prośbą o opiekę nad dzieckiem. Przyjaciółka artystki mówi, że ta miała już dość zachowań Gaimana, ale „wciąż wierzyła w jego przyzwoitość”. Kazała mu trzymać ręce z dala od nowej opiekunki, ale cały czas wierzyła, że mogą rozstać się bez konfliktów i wspólnie zajmować się dzieckiem.

„Byłem nieostrożny w stosunku do ludzkich serc”

Neil Gaiman odniósł się do artykułu 14 stycznia 2025 roku na swoim blogu we wpisie „Przerwanie ciszy”.

„Przez ostatnie miesiące z przerażeniem obserwowałem krążące o mnie historie. Do tej pory milczałem, zarówno z szacunku dla osób, które dzieliły się swoimi historiami, jak i z chęci, żeby nie zwracać jeszcze większej uwagi na dezinformację. Zawsze starałem się być osobą prywatną i coraz bardziej czułem, że media społecznościowe to złe miejsce na rozmowy o ważnych sprawach osobistych. Teraz osiągnąłem punkt, w którym czuję, że powinienem coś powiedzieć.

Czytając najnowszy zbiór relacji, widzę chwile, które w połowie rozpoznaję i chwile, których nie; opisy rzeczy, które się wydarzyły, obok rzeczy, które zdecydowanie się nie wydarzyły. Jestem daleki od bycia idealną osobą, ale nigdy nie dopuściłem się niechcianej aktywności seksualnej z nikim. Nigdy.

Wróciłem do wiadomości, które wymieniłem z tymi kobietami w okolicach wydarzeń, oraz po wydarzeniach, które zostały później zgłoszone jako nadużycia. Te wiadomości brzmią teraz tak samo, jak wtedy, gdy je otrzymałem – dwie osoby cieszące się całkowicie dobrowolnymi związkami seksualnymi i pragnące się znowu zobaczyć. W czasie, gdy byłem w tych związkach, wydawały się pozytywne i radosne dla obu stron.

Zdaję sobie również sprawę, przeglądając je po latach, że mogłem i powinienem zachować się lepiej. Byłem emocjonalnie niedostępny, będąc jednocześnie seksualnie dostępnym, skupionym na sobie i nie tak troskliwym, jak mogłem lub powinienem być. Oczywiste jest, że byłem nieostrożny w stosunku to ludzkich serc i uczuć, i to jest coś, czego naprawdę głęboko żałuję. To było samolubne z mojej strony. Byłem pochłonięty własną historią i ignorowałem cudze.

Od kilku miesięcy przyglądam się uważnie temu, kim byłem i jak sprawiałem, że ludzie się czuli.

Jak większość z nas, uczę się i staram się pracować nad sobą, ale wiem, że to nie jest proces, który nastąpi z dnia na dzień. Mam nadzieję, że z pomocą dobrych ludzi będę się nadal rozwijać. Rozumiem, że nie wszyscy mi uwierzą ani nawet nie będą się przejmować tym, co mówię, ale i tak będę pracować dla siebie, mojej rodziny i ludzi, których kocham. Zrobię wszystko, co w mojej mocy, aby zasłużyć na ich zaufanie, a także zaufanie moich czytelników.

Jednocześnie, gdy myślę o mojej przeszłości – i gdy ponownie przyglądam się wszystkiemu, co naprawdę się wydarzyło, w przeciwieństwie do tego, co jest mi zarzucane – nie akceptuję, że doszło do jakiejkolwiek przemocy.

Niektóre z okropnych historii, które są teraz opowiadane, po prostu nigdy się nie wydarzyły, podczas gdy inne zostały tak zniekształcone, że nie mają nic wspólnego z rzeczywistością. Jestem gotowy wziąć odpowiedzialność za wszystkie błędy, które popełniłem. Nie odwrócę się jednak plecami do prawy i nie mogę zaakceptować, że jestem opisywany jako ktoś, kim nie jestem. Nie mogę i nie będę przyznawać się do rzeczy, których nie zrobiłem”, napisał Neil Gaiman.

Świadoma zgoda

Tym, co odróżnia stosunek seksualny od gwałtu, jest zgoda.

„Świadoma zgoda musi być wyrażona jasno, w sposób wolny i na trzeźwo, przez wszystkie osoby, które biorą udział w seksie. Niezależnie od bliskości i tego, jak długo jesteśmy w związku, zgoda nie może być dorozumiana, powinna być wyrażona wprost”, wyjaśnia Natalia Skoczylas, konsultantka antyprzemocowa w książce „#SEXEDPL”. „Jeśli któraś ze stron jest starsza albo ma w jakiś sposób mocniejszą pozycję, większy autorytet czy rangę w społeczeństwie, to powinna rozważyć, czy ta druga osoba czuje się z nią bezpiecznie i ma możliwość powiedzenia »nie«. Czasem nie zdajemy sobie sprawy, że mamy taką moc. Druga strona nie chce nas zawieść, pragnie udowodnić nam, że jest dorosła. Brak edukacji seksualnej sprawia, że miewamy kłopoty i wątpliwości z nazywaniem tego, czego doświadczamy i czego nie chcemy. Dlatego tak ważne jest pytanie drugiej osoby i otwarte mówienie, jak się czujemy w danym momencie i w danej sytuacji”.

W przypadku relacji Gaimana z kobietami, które oskarżają go o przemoc seksualną, mamy do czynienia właśnie z takim przypadkiem: Gaiman jest milionerem, celebrytą i do tej pory cieszył się ogromnym autorytetem w społeczności osób interesujących się fantastyką. Co więcej, w dwóch przypadkach był nie tylko pracodawcą osób, z którymi nawiązał relacje seksualne, ale też obie te kobiety były od niego zależne – groziła im bezdomność. Zdecydowany sprzeciw mógłby spowodować, że wylądują na bruku, w przypadku Caroline – z trzema córkami, którym chciała przecież zapewnić bezpieczeństwo. 

Neila Gaimana nie można usprawiedliwić też brakiem edukacji seksualnej – jako feminista często poruszał tematykę przemocy wobec kobiet, podkreślał też, że należy wierzyć ofiarom. Miał komplet informacji, których potrzebował, by ocenić, czy relacje, w które wchodzi, nie są przemocowe. Co więcej, z reportażu wynika, że była żona poruszała z nim temat krzywdzenia osób, które są od niego zależne i podkreślała, żeby trzymał się z daleka przynajmniej od Scarlett, czemu z premedytacją sprzeniewierzył się już pierwszego dnia.

28 sierpnia 2018 roku, czyli w dniu wyroku dla Billa Cosby’ego uznanego winnym trzech zarzutów napaści seksualnej, Neil Gaiman napisał na Twitterze:

„W dzień taki jak dziś warto podkreślić: wierzę przetrwankom przemocy. Mężczyźni nie mogą zamykać oczu i umysłów na to, co przydarza się kobietom na tym świecie. Musimy walczyć u ich boku, aby im zaufano – przy urnach wyborczych, za pomocą sztuki, słuchając oraz zmieniając ten świat na lepszy”.

„Dziękuję ci za to, niezwykły feministo i mężu. Wszyscy mężczyźni, wszystkie kobiety, wszystkie osoby zajmujące się sztuką… wszystkie ręce na pokład. Robi się poważnie. Potrzebujemy każdego”, odpisała Amanda Palmer.

Masz prawo szukać pomocy

Pamiętaj, że jeśli Ciebie lub bliską Ci osobę spotkała przemoc na tle seksualnym, możesz otrzymać pomoc. Molestowanie lub gwałt mogą spotkać każdą osobę, bez względu na wiek czy płeć. Oto przykładowe namiary, gdzie możesz się zwrócić:

• Numer alarmowy:112
• Policja: 997
• Pogotowie: 999
• Koordynator ds. Organizacji Ochrony Zdrowia: 22 443 77 77 (całodobowo)
• Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”, infolinia: 800 120 002 (całodobowo)
• Fundacja Feminoteka, telefon interwencyjny: 888 88 33 88 (8:00–20:00, od poniedziałku do piątku)
• Fundacja „Pomoc Kobietom i Dzieciom”: 22 616 38 54, 602 778 370, 692 050 380 (całodobowo)
• 10 Grudnia – Stop przemocy wobec kobiet! Internetowa Platforma Antyprzemocowa, telefon zaufania: 698 991 142 (16:00–18:00, od poniedziałku do piątku)
• Fundacja Przeciw Kulturze Gwałtu, darmowa pomoc prawna: 506 467 523
• Antyprzemocowa linia pomocy SEXEDPL: 720 720 020 (17:00–21:00, od poniedziałku do soboty)

Anna Tess Gołębiowska

Zdjęcie główne: zrzut ekranu z nagłówkiem artykułu z Vulture.com oraz zdjęcie Neila Gaimana, autorstwo: Ståle Grut (nrkbeta), Wikimedia Commons, CC BY-SA 2.0

 The post Czy sprzeciwiasz się swojemu Panu? – szokujący reportaż o Neilu Gaimanie. Pisarz miał skrzywdzić nawet 14 kobiet first appeared on Niestatystyczny.pl.