Olejek miętowy: właściwości i sposób użycia

Olejek miętowy to jeden z najbardziej wszechstronnych olejków eterycznych – prawdziwy must-have w każdej domowej apteczce. Jeśli zastanawiasz się, jak działa, kiedy warto po niego sięgnąć i jak go bezpiecznie używać, jesteś w dobrym miejscu. Poznaj właściwości olejku miętowego, odkryj w jakich sytuacjach może Ci pomóc i dowiedz się jak go stosować.

Zapach mięty

Zapach olejku miętowego to jeden z tych zapachów, który towarzyszy nam od dzieciństwa. Krople żołądkowe, miętuski, czekolada z miętą, guma do żucia, pasta do zębów. Można go kochać, można go nienawidzić, olejek miętowy po prostu się zna. W wielu wypadkach nie jest to już jednak olejek miętowy, tylko aromat syntetycznego mentolu, który początkowo pozyskiwany był z mięt, teraz coraz częściej laboratoryjnie.

Mi zapach mięty kojarzy się przede wszystkim z domem mojej Prababci, przy którym rosła dziko mięta polna. Przyjeżdżaliśmy tam na wakacje z Dziadkiem. Trzeba było rozpalić w piecu, przynieść wodę (tak, na polu nie było nawet studni! Wodę nosiliśmy ze źródła wybijającego z ziemi, w kankach), zagnieść ciasto na podpłomyki i przygotować rano herbatę miętową. Herbatę, którą zawsze popijałam jako dziecko, kiedy było coś nie tak z żołądkiem. 

Olejek miętowy – rodzaje

Dla wielu osób mięta to mięta. Wszystko co pachnie miętą, to mięta i już. Tymczasem, to tylko pozory! Mięta nie dość, że ma wiele gatunków, to jeszcze radośnie hybrydyzuje, czyli tworzy nowe wariacje. To właśnie dlatego w handlu spotkasz miętę „ananasową”, „czekoladową”, „truskawkową”. Często nawet bez nazwy łacińskiej, bo to zazwyczaj jakaś hybryda. Z tego powodu też, jeśli posadzisz kilka różnie pachnących mięt obok siebie, po jakimś czasie ich zapach się ujednolici.

Jeden z moich znajomych, botanik i taksonom, od dwudziestu lat zajmuje się tylko miętami i z tego co mi wiadomo ma zajęcie na kolejne dwadzieścia lat.

W dużym skrócie, mięt w przyrodzie jest bardzo, bardzo dużo! Z aromaterapeutycznego punktu widzenia, rozróżniamy głównie olejki z trzech mięt:

Olejek z mięty zielonej

Olejek z mięty zielonej (ang. spearmint, łac. Mentha spicata) – to intensywny zapach gumy do żucia, niektórych past do zębów etc.

Olejek z mięty pieprzowej

Olejek z mięty pieprzowej (ang. peppermint, łac. Mentha piperita lub Mentha x piperita) jest hybrydą. To zapach cukierków miętowo-czekoladowych.

Czytaj więcej o mięcie pieprzowej.

Olejek z mięty polnej

Olejek z mięty polnej (ang. corn mint, łac. Mentha arvensis), to moja ukochana mięta. Bardzo delikatna, takie połączenie dwóch powyższych.

***

Czasem natknąć się też na miętę bergamotkową (Mentha x citrata) czy jabłkową (Mentha suaveolens), jednak póki co ten olejek ma dla mnie status jednorożca, nie znalazłam destylarni, która oferowałaby ją w swoich zbiorach. Czasami jako mięta bergamotkowa błędnie sprzedawana jest mięta pieprzowa.

Olejek miętowy – właściwości

Pierwsze skojarzenie z olejkiem miętowym to pewnie krople żołądkowe. Rzeczywiście, to nic innego jak olejek eteryczny, rozpuszczony w alkoholu i rzeczywiście, pomaga na niestrawność.

Inne, to mocne uczucie odświeżenia, po użyciu płynu do płukania zębów albo żuciu gumy. Jest to zasługa odświeżającego mentolu, który ma ciekawą właściwość, wywoływania poczucia chłodu na skórze.

Olejki miętowe to jednak wiele więcej i dowiedziałam się o tym dopiero zajmując się aromaterapią. Ich działanie zawdzięczamy głównie dwóm związkom aktywnym: mentolowi i mentonowi. To właśnie one odpowiadają za orzeźwiający zapach i działanie olejku miętowego.

Olejek miętowy – działanie

Olejki miętowe wspierają cztery podstawowe systemy:

1. system trawienny (to wszyscy wiemy),
2. system nerwowy,
3. system oddechowy,
4. skórę i mięśnie.

Dodatkowo, w mniejszym stopniu, system odpornościowy. 

Olejek miętowy stosowany miejscowo działa znieczulająco i przeciwzapalnie, dlatego często jest składnikiem maści na bóle mięśni i stawów czy łagodzących świąd np. po ukąszeniu owadów. Mentol chłodzi i delikatnie „oszukuje” receptory bólu, dając uczucie ulgi.

Na poziomie emocjonalnym, zapach mięty działa jak naturalny „kop energii” – poprawia koncentrację, wspomaga czujność i dodaje energii. Będzie pierwszym wyborem dla kogoś, kto znajduje się w stanie apatii, pesymizmu, ogólnego rozbicia i stagnacji.

Olejek miętowy – zastosowanie

Olejku z mięty możesz użyć:

• W przypadku niestrawności.
• Po dużym wysiłku fizycznym: połączonym z bólem mięśni, na przykład po jeździe rowerem, rąbaniu drewna, pracy w ogrodzie. 
• Kiedy masz duży wysiłek mentalny: kiedy jesteś wycieńczony psychicznie i potrzebujesz odświeżenia, czyli na przykład po ciężkim dniu w pracy czy na uczelni.
• Kiedy masz bóle głowy spowodowane przemęczeniem.
• Jeśli masz problemy z układem oddechowym (gęsta flegma, gęsty katar) – bardzo dobrze działa razem z olejkiem eukaliptusowym. Uwaga! To połączenie może sprawić, że zaczniecie kasłać albo katar zacznie dosłownie „lecieć” z nosa. To jest naturalne. Te olejki nie działają tak jak olejek tymiankowy, który u wielu osób odtyka nos.

Aromaterapeuci polecają również olejek miętowy w momencie, kiedy nie mamy energii do działania. To jest olejek, którego można używać na przykład po wyjściu z fazy mocnego stresu, kiedy już możemy się nieco skupić i nie jesteśmy tak zmęczeni, ale nadal brak nam ochoty do działania, siedzielibyśmy tylko i jedli czekoladę. Mobilizuje do działania i porzucenia prokrastynacji, czyli przekładania rzeczy na później.

Tutaj warto zwrócić uwagę na rodzaj olejku:

• Mięty z pieprzowej i polnej użyjemy głównie w przypadku apatii, stagnacji spowodowanej zmęczeniem, wyczerpaniem, gdzie potrzebujemy delikatnego i ciepłego wsparcia.
• Mięty zielonej użyjemy w przypadku stagnacji spowodowanej jakimś wewnętrznym konfliktem, natłokiem myśli, utknięciem w emocjach (np. kiedy w kółko w głowie odtwarzamy jedną i tę samą sytuację) rozproszeniem. Wtedy prawdopodobnie przyda się nam też jakiś olejek uziemiający (ang. grounding), czyli łączący z ziemią, lasem i naturą, na przykład jodła himalajska.

Praktyczne sytuacje, w których może Ci się przydać olejek miętowy:

• Po rozstaniu z bliską nam osobą, kiedy już przeszliśmy fazę opłakiwania, jednak nadal nie mamy na nic energii psychicznej.
• Po zerwaniu, kiedy jesteśmy w fazie obsesji i zastanawiania się „co by było gdyby”. Co by było to by było, życie samo się nie przeżyje i jeszcze trzeba posprzątać.
• „Syndrom pustego gniazda”, kiedy zostajemy sami i nie chce się nam niczego robić. 
• Po długim przeziębieniu, kiedy fizycznie jest już w miarę OK, ale tak długo leżeliśmy w łóżku, że nic się nam nie chce,
• Podczas egzaminów, kiedy mamy ochotę leżeć w łóżku i nic nie robić, a uczyć się trzeba (chociaż wtedy do wkuwania to olejek rozmarynowy lepszy).

Olejek miętowy – sposób użycia

Jak używać olejku miętowego? Oto kilka pomysłów:

Olejek miętowy do inhalacji

Inhalacje olejkiem miętowym może być pomocna np. przy problemach z zatokami. Wlej 5-10 kropli na miskę ciepłej wody (radzę zacząć od 5 kropli). Przykryj głowę ręcznikiem i zrób parówkę. Pamiętaj, żeby nasmarować twarz tłustym kremem, olejek miętowy może podrażnić skórę.

Olejek miętowy do kąpieli

1. Użyj 4-5 kropli olejku do żelu do kąpieli lub mydła w płynie.
2. Dodaj do wanny mieszankę 10-30 kropli olejku ze szklanką mleka, płynu lub soli do kąpieli.

Niektórzy aromaterapeuci polecają kąpiele z dodatkiem olejku miętowego podczas przeziębień (w niezbyt gorącej wodzie), ponieważ dają uczucie schłodzenia ciała i odświeżenia.

Czytaj również:

• Olejki eteryczne do kąpieli
• Kąpiel aromaterapeutyczna – naturalny sposób na zdrowie i relaks
• Gorąca kąpiel na przeziębienie

Olejek miętowy na katar

W przypadku zatkanego nosa, wdychaj olejek miętowy prosto z buteleczki, rozetrzyj w dłoniach lub dodaj 5-10 kropli do dowolnego kremu i posmaruj klatkę piersiową. Pamiętaj, żeby później umyć dłonie i nie wetrzeć olejku miętowego do oczu.

Olejek miętowy na ból głowy

Wmasuj kilka kropli rozcieńczonego olejku w skronie lub kark – wiele osób odczuwa ulgę w ciągu kilku minut. Podobnie można stosować olejek na bolące mięśnie – 5-10 kropli na dowolną bazę kremową lub olej kokosowy (wystarczy nawet łyżka). Wmasuj miksturę w obolałe miejsce.

Czytaj również:

• Domowe sposoby na ból głowy
• Naturalne sposoby na migrenę

Olejek miętowy na włosy

Olejek miętowy, dzięki swoim właściwościom pobudzającym i przeciwzapalnym, jest świetnym dodatkiem do pielęgnacji skóry głowy i włosów – zarówno w codziennej rutynie, jak i w przypadku konkretnych problemów, takich jak nadmierne wypadanie, przetłuszczanie czy łupież. 

• Mentol zawarty w olejku poprawia krążenie krwi w skórze głowy, co może wspomagać lepsze odżywienie mieszków włosowych i przyspieszyć porost włosów. 
• Olejek reguluje również pracę gruczołów łojowych, dzięki czemu może zmniejszyć nadmierne przetłuszczanie się skóry głowy i wydłużyć świeżość fryzury. 
• Dzięki działaniu przeciwzapalnemu i antybakteryjnemu olejek miętowy pomaga łagodzić podrażnienia skóry głowy czy swędzenie.

Jak stosować olejek miętowy na włosy?

• Dodaj 2-3 krople olejku miętowego do łyżki oleju bazowego (np. rycynowego lub jojoba), wmasuj w skórę głowy i zostaw na 15-30 minut przed myciem. Stosuj 1-2 razy w tygodniu.
• Możesz dodać 1 kroplę olejku do porcji szamponu tuż przed myciem.
• Stwórz maseczkę z oleju kokosowego i 1-2 kropel olejku miętowego, nałóż na skórę głowy na 20 minut, a następnie dokładnie spłucz.

***

Olejek możesz też dodać do dyfuzora lub skroplić nim chusteczkę, aby przywrócić jasność umysłu w stresującym dniu.

Olejek miętowy – przeciwwskazania

Olejki miętowe nie powinny być używane u dzieci poniżej 3. roku życia. Dawniej nikt się tym nie przejmował, bo niejednego z nas nasmarowała babcia Amolem, ale na kursach aromaterapii klinicznej dowiadujemy się, że u niektórych dzieci mięta może powodować trudności z oddychaniem, stąd to wskazanie.

Zdecydowanie tego olejku nie powinno się używać u niemowląt poniżej 6. miesiąca życia! Jeśli np. zdyfuzujesz w pokoju i wniesiesz tam Dzidziusia, to raczej nic się nie stanie, ale nie kładź dyfuzora z miętą brzy buzi dziecka, nie kąp go w tym olejku czy nie smaruj go miętą.

Mięty nie powinno się także używać w nadmiarze w ciąży, chociaż niektórzy pozwalają powąchać odrobinę kiedy ma się nudności. Natomiast niekoniecznie szłabym w stronę pełnych, regularnych kąpieli.

Mamy karmiące piersią: mięta u wielu kobiet może powodować zmniejszenie laktacji. Jeśli taki jest Twój zamiar, bo np. chcesz zakończyć karmienie, wtedy w porządku. Pamiętaj, żeby wtedy w mięcie np. samej się kąpać, ale nie smarować sobie piersi, którą potem będziesz karmić. Generalnie olejek miętowy nie powinien się znaleźć bezpośrednio przy buzi/nosku małego dziecka.

Olejek miętowy: z czym go łączyć?

• Jeśli potrzebujesz odświeżenia, masz problemy z bólami mięśniowymi po pracy fizycznej albo gęstą wydzieliną, sięgnęłabym po eukaliptus. 
• Jeśli mięta ma być stosowana głównie przy wycieńczeniu psychicznym, apatii i zmęczeniu emocjonalnym, zdecydowanie połączyłabym ze słodką pomarańczą. 

Bibliografia:

1. Holmes, P. (2016) Aromatica : a clinical guide to essential oil therapeutics. Volume 1, Principles and profiles. London: Singing Dragon.

The post Olejek miętowy: właściwości i sposób użycia first appeared on Klaudyna Hebda Blog.